Câu 5: Phân tích nội dung quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập?Ý nghĩa phương pháp luận?

Vị trí:Là hạt nhân của phép biện chứng duy vật vạch ra nguồn gốc động lựu của sự phát triển chính là mâu thuẫn khách quan vốn có của sự vật.
a) Khái niệm mâu thuẫn và các tính chất chung của mâu thuẫn:
- K/n mâu thuẫn: Là phạm trù triết học dùng để chỉ mlh thống nhất, đấu tranh và chuyển hoá giữa các mặt đối lập của mỗi sự vật hiện tượng hoặc giữa các sự vật hiện tượng với nhau
- Nhân tố tạo thành mâu thuẫn là các mặt đối lập
- Mặt đối lập là phạm trù triết học dùng để chỉ những mặt, những thuộc tính, những khuynh hướng vận động trái ngược nhau nhưng đồng thời lại là điều kiện, tiền đề tồn tại của nhau.
*) Tính chất chung của mâu thuẫn
+ Tính khách quan: Sự tồn tại mâu thuẫn là cái vốn có của TG chất không do ý muốn chủ quan của con người quyết định
+ Tính phổ biến: Mọi sự vật hiện tượng đều tồn tại mâu thuẫn không có sự vật hiện tượng nào không có mâu thuẫn.
+ Tính đa dạng: Mỗi sự vật hiện tượng có thể bao hàm nhiếu loại mâu thuẫn trong cùng một lúc chúng giữ vị trí vai trò khác nhau có mâu thuẫn giữ vai trò chủ yếu có mâu thuẫn giữ vai trò thứ yếu.
b) Quá trình vận động của mâu thuẫn
- Mỗi mâu thuẫn các mặt đối lập vừa thống nhất vừa đấu tranh với nhau.
- Thống nhất của các mặt đối lập là phạm tù triết học dùng để chỉ sự liên hệ, giàng buộc, không tách rời nhau, quyết định lẫn nhau của các mặt đối lập, mặt này lấy mặt kia làm tiền đề tồn tại của mình.
- Đấu tranh giữa các mặt đối lập là phạm trù triết học dùng để chỉ khuynh hướng tác động qua lại bài trừ phủ định nhau của các mặt đối lập.
- Sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập thì sự đấu tranh là tuyệt đối sự thống nhất chỉ là tương đối.
- Sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập là một quá tình trải qua giai đoạn sau:
+ Giai đoạn khác nhau:Mâu thuẫn mới xuất hiện biểu hiện ở sự khác biệt của hai mặt đối lập.
+ Giai đoạn đối lập là giai đoạn mâu thuẫn bộc lộ rõ bản chất của mình mâu thuẫn đã phát triển, hai mặt đối lập đấu tranh gay gắt với nhau.
+ Giai đoạn chuyển hoá đây là giai đoạn phát triển cao của mâu thuẫn hai mặt đối lập thể hiện đầy đủ bản chất của mình, đấu tranh với nhau quyết liệt và nếu có đủ điều kiện sẽ dẫn đến chuyển hoá.
Tóm lại: Mọi sự vật hiện tượng đều chứa đựng những mặt những khuynh hướng đối lập tạo thành những mâu thuẫn trong bản than mình, sự thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập chính là nguòn gốc động lực của sự vận động phát triển dẫn tới sự mất đi của cais cũ và sự ra đời của cái mới.
c)Ý nghĩa của phương pháp luận.
- Tôn trọng mâu thuẫn, phát hiện mâu thuẫn, phát triển đầy đủ các mặt đối lập để nắm được bản chất, nguồn gốc, khuynh hướng của sự vận động phát triển.
- Phân biệt được các loại mâu thuẫn để có phương pháp giải quyết đúng đắn kịp thời đưa sự vật tiến lên.